Wprowadzenie
Poprzez różne miejsca i czasy przebiega krzyżowa droga każdego z nas. Różne okoliczności sprawiają, że rozważanie Męki Pańskiej za każdym niemal razem prowadzi nas do innych wniosków; głębszych, ważniejszych. To, co widzimy, słyszymy, przeżywamy, sprawia, że stajemy się bogatsi w przeżywaniu Tajemnicy.
Prolog
Stoimy w tłumie, na ulicy, na chodniku, wśród drzew, koło biurowca, budynku, może fabryki. I tylko znak drogowy wśród naszych głów, że nie powinniśmy tu stać, chociaż stoimy i patrzymy.
Stacja I. Jezus na śmierć skazany
Krzyżowa droga Jezusa rozpoczęła się najprawdopodobniej w twierdzy Antonia, na północno-zachodnim krańcu wspaniałej wówczas jerozolimskiej świątyni. Do dziś na powierzchni około 2000 m? widać fragmenty posadzki z polami do gier, gdzie być może tamtego dnia zabawiali się żołnierze.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja II. Jezus bierze krzyż na swoje ramiona
Śmierć przez ukrzyżowanie znana była już kilka wieków przed Chrystusem i pojawiała się w imperium rzymskim jeszcze do początków IV stulecia, kiedy zakazał jej cesarz Konstantyn. Flawiusz, rzymski historyk z początków naszej ery, pisze, że była to ?najbardziej wstrętna śmierć?.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja III. Jezus upada po raz pierwszy
Upadek pod ciężarem na drodze oznaczał nie tylko ból, ale i kolejne wyzwiska, bicie i popychanie, a także ryk zawiedzionego tłumu. Nie byłoczasu, nikt nie chciał czekać, trzeba było ruszać dalej. To jeszcze nie miejsce na śmierć, a ponieważ siły umęczonego człowieka opuszczały go, trzeba było jak najszybciej dojść do celu.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja IV. Jezus spotyka Matkę
Chociaż Ewangelie milczą o spotkaniu Matki i Syna na drodze, mamy świadomość, że skoro Ona była pod krzyżem, to ich spojrzenia nie raz mogły się spotkać. Może gdzieś na drodze czekała na Niego? Trudno powiedzieć, czy rozumiała, że tak być musi. Zadziwia jednak postawa, jaką przyjęła: „rozważała wszystkie te sprawy i zachowywała je w swoim sercu”.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja V. Cyrenejczyk pomaga nieść krzyż Jezusowi
Syrena to miasto w Afryce Północnej, a Szymon albo pielgrzymował do Jerozolimy, albo wcześniej w niej już osiadł. „Wracał z pola”; być może tam pracował, a być może kronikarz zauważył tylko kierunek, z którego przyszedł. Możemy przypuszczaćjednak, że skoro adresatom Ewangelii znane jest jego imię, a także imiona jego synów, Aleksandra i Rufusa, to prawdopodobnie byli oni członkami pierwszej gminy chrześcijańskiej. Żaden z trzech Ewangelistów, wspominających to wydarzenie, nie dodaje jednak niczego, co opisywałoby, co działo się w sercu tego człowieka?
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja VI. Weronika ociera twarz Jezusowi
Chociaż niektóre średniowieczne opowieści pielgrzymów jerozolimskich podają miejsce, gdzie stał dom Weroniki, tak naprawdę nie znamy jej prawdziwego imienia. „Weronika” pochodzi od „prawdziwej ikony”, czy „prawdziwego oblicza” odciśniętego na chuście, którą kobieta według legendy otarła twarz Jezusa. Inni widzą źródło imienia w greckim pheronike, czyli „niosąca Zwycięstwo”. Może warto – nie szukając historycznego pierwowzoru – z obu tych aspektów wyciągnąć wnioski?
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja VII. Jezus upada po raz drugi
Tradycja umieściła ten upadek w miejscu, gdzie za czasów Jezusa znajdowała się tzw. Brama Stara, przez którą wychodziła droga do Damaszku. Ale nie wiemy przecież, ile było Jezusowych upadków. Wiemy, że tłum oczekiwał widowiska i nie można było pozwolić na to, żeby skazaniec zmarł w drodze. Trzeba było sprawdzić pogłoski, czy Ten, który siebie nazywał Synem Bożym, będzie w stanie wybawić siebie, tak jak to czynił z innymi. A to już coraz bliżej?
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja VIII. Jezus spotyka niewiasty
Tylko Łukasz w swojej Ewangelii wspomina to wydarzenie. Zastanawiające jest, że Jezus, jako skazaniec, nie miał prawa, by Jego śmierć publicznie opłakiwano. Głośne zawodzenie kobiet mogło być swoistym aktem bohaterstwa, publiczną akceptacją Jezusa wbrew nieprzejednanej wrogości tłumu, arcykapłanów, uczonych w Piśmie, wojska. Ale, mimo wszystko niektórzy komentatorzy twierdzą, że mogły to być zawodowe płaczki, uczestniczące w każdym straceniu.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja IX. Jezus upada po raz trzeci
„Płaczcie nad sobą i nad synami waszymi” – to wezwanie dla każdego z nas. Nie tyle trzeba rozważać „jak On upadł, jak Go bolało”, ile zastanawiać się, jakie moje grzechy są największym złem i krzywdą zadaną miłości. Tym bardziej, że trzeci upadek nazywany jest czasem „odpoczynkiem Pana Jezusa”. Niech to miejsce krzyżowej drogi, które tradycja umieszcza tuż, zaledwie 50 m od Golgoty, będzie miejscem refleksji właśnie „nad sobą”.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja X. Jezus z szat obnażony
Ta stacja zawdzięcza swoje pochodzenie prawdopodobnie bardziej wyszydzeniu w pałacu Piłata niż fizycznemu zdarciu ubrania, zresztą we wcześniejszychwiekach rozważano ją w innym miejscu. Drwią z Niego nie tylko członkowie Wysokiej Rady, ale i uczeni w Piśmie, faryzeusze, a nawet żołnierze. Jezus staje się przedmiotem szyderstw i obelg na wzór starotestamentalnego Sprawiedliwego, to w Nim wypełniają się tamte zapowiedzi Izajasza i Psalmów.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja XI. Jezus przybity do krzyża
Do poziomej belki krzyża przybijana bądź (rzadziej) przywiązywano ręce. Stopy mogły być podparte specjalnym kawałkiem drewna i przybite do pionowego pala razem lub osobno, od przodu lub z boku. Czasem ofiara otrzymywała sedile, podpórkę, na której mogła usiąść. Kształt narzędzia zbrodni też mógł się zmieniać: od pala, do którego przybijano bądź przywiązywano ręce nad głową skazańca, przez (później tak zwany) krzyż św. Andrzeja, przez kształt T aż po tradycyjny, znany nam krzyż Jezusa, któremu nad głową umieszczono napis „Jezus Nazarejczyk Król Żydowski”.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja XII. Jezus umiera na krzyżu
W zależności od sposobu ukrzyżowania agonia mogła trwać nawet kilka dni. Aby przyspieszyć i udramatyzować widowisko, łamano nieraz nogi, a wskutek odebrania podparcia zgon następował niemal od razu. Śmierć, stosownie do ułożenia rąk, była wynikiem uduszenia, zapaści ortostatycznej, pęknięcia serca bądź zwykłego upływu krwi. Przybicie dłoni i stóp Jezusa dało Mu na konanie więcej czasu. Możemy więc pamiętać jedną z najpiękniejszych modlitw: „przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią” oraz wmyślać się w Testament z Krzyża.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja XIII. Jezus z krzyża zdjęty
Jeżeli mamy przed oczami boleść Matki Bożej, to w tym momencie jest Ona najbardziej Bolesną. Właśnie ten wizerunek, Pieta, jest bodaj najwymowniejszym znakiem bolejącej miłości. Ona, a także inne kobiety obecne pod krzyżem, okazały się najwierniejszymi i najbliższymi osobami w tym pozornie beznadziejnym momencie.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Stacja XIV. Złożenie do grobu
Józef, z oddalonej o ponad 30 km wioski Arymatea, wspaniałomyślnie ofiarował grób przeznaczony dla siebie i odważnie, zamiast rodziny zmarłego, poprosił Piłata o ciało. Zaskakuje zgoda Piłata, odmowa pogrzebu też byłaby upokorzeniem. Typowy grobowiec żydowski z tamtych czasów posiadał wykuty w skale przedsionek i komorę grobową i tak opisywał grób Jezusa pewien pielgrzym jeszcze w IV wieku. Dziś już tylko szczątki tego miejsca, oddalone od Golgoty zaledwie o kilkadziesiąt metrów, są niemymi świadkami najważniejszego wydarzenia w dziejach ludzkości.
K. Kłaniamy Ci się, Panie Jezu Chryste, i błogosławimy Tobie.
W. Żeś przez Krzyż i Mękę swoją świat odkupić raczył.
Epilog
Las krzyży, las rąk niosących krzyże,
las ludzi?
Ta droga krzyżowa jest próbą odpowiedzi
na zasadnicze pytanie:
Czy ze swoim krzyżem
zdążę za życia odnaleźć Miłosierdzie Boże?
Czy odnajdę je w codzienności,
czy w ostatnich chwilach życia?
Czy mój krzyż stanie obok
krzyża Dobrego Łotra,
który jednak zdążył?
I nie odpowiem na pytanie:
Czy zdążysz jeszcze ze swym krzyżem
odnaleźć Boże Miłosierdzie?
Czy krzyż twój za tym krzyżem stanie,
z którego Łotr prosił tak dzielnie?
